sytuacja jest stabilna, ale firmom brakuje optymizmu co do przyszłości
Ponad połowa przedsiębiorców zadeklarowała, że w 2022 roku ich sytuacja finansowa pozostała bez zmian lub poprawiła się względem roku 2021 – wynika z Badania Polskiej Przedsiębiorczości, zrealizowanego na zlecenie inFaktu. Podobnie jak w poprzednich latach, na podstawie wyników ankiety wyliczono wskaźnik nastrojów przedsiębiorców, tzw. inFakt Indeks. Za 2022 rok wyniósł on -19,3 pkt., o 1,5 pkt. więcej niż w pandemicznym 2021 roku.
inFakt Indeks kompleksowo ilustruje kondycję polskiego biznesu w 2022 roku. Został opracowany na podstawie odpowiedzi przedstawicieli mikro i małych firm w „Badaniu Polskiej Przedsiębiorczości”. Ankietowanych poproszono o skomentowanie m.in. poziomu satysfakcji z prowadzonego biznesu, łatwości prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce oraz bieżącej i prognozowanej sytuacji finansowej. Indeks może przyjmować wartości na skali od -100 pkt. do 100 pkt., gdzie -100 pkt. oznacza skrajny pesymizm, 0 pkt. – równowagę, a 100 pkt. – skrajny optymizm.
inFakt Indeks nieznacznie w górę
Indeks za 2022 rok wyniósł -19,3 pkt. – to wartość nieco wyższa niż w poprzedniej edycji badania. Złożyły się na nią następujące elementy:
- łatwość prowadzenia działalności gospodarczej, oceniona na -62 pkt (-2 pkt rdr);
- zmiana kondycji finansowej firmy w ciągu ostatniego roku, oceniona na -21 pkt (+8,3 pkt rdr);
- spodziewana kondycja finansowa firmy w ciągu kolejnego roku, oceniona na -19,5 pkt (+4,2 pkt rdr);
- poziom satysfakcji z prowadzenia własnego biznesu, oceniony na 25,5 pkt (-4,2 pkt rdr).
Satysfakcja mimo trudności – duch polskiej przedsiębiorczości nie daje się złamać
Przedsiębiorcy w Polsce od lat uskarżają się na sytuację prawną i działania rządu, które nie sprzyjają prowadzeniu działalności gospodarczej. Zbyt wysokie są ich zdaniem składki ZUS (56% wskazań) oraz podatki (40%). Przepisy nie dość, że są skomplikowane (40%), to jeszcze często się zmieniają (52%). Odsetek osób, dla których największym obciążeniem jest wysokość podatków spadł tylko o 3 pkt. procentowe w porównaniu z rokiem 2021 – pomimo tego, że obniżono stawkę pierwszego progu podatkowego na skali do 12% i podniesiono kwotę wolną do 30 tys. zł.
Odsetek badanych którzy deklarują, że prowadzenie własnego biznesu przynosi im satysfakcję (61%), utrzymał się jednak na poziomie podobnym jak rok wcześniej. – Prowadzenie firmy na pewno jest mocno angażujące, praca nie kończy się wtedy o określonej z góry godzinie. Dodatkowo przedsiębiorcy odpowiadają nie tylko za siebie, ale również za pracowników. Jak pokazuje badanie, cenią sobie jednak swobodę jaką daje prowadzenie własnej działalności. Poczucie wpływu na swój biznes i kierunki jego rozwoju daje im wiele satysfakcji – komentuje Piotr Juszczyk, Główny
Doradca Podatkowy w inFakcie.
Wyniki badania pokazują, że na poczucie satysfakcji z prowadzenia własnego biznesu najmocniej wpływa niezależność (61%). W dalszej kolejności przedsiębiorcy wskazywali na możliwość poświęcenia się temu, co naprawdę lubią robić (31%) oraz szansę samorealizacji (19%). Zdaniem 18% prowadzenie biznesu pozwala na poświęcanie większej ilości czasu rodzinie niż na etacie czy innej formie zatrudnienia.
Wśród najważniejszych czynników, które ułatwiają przedsiębiorcom prowadzenie biznesu są przede wszystkim wykwalifikowani pracownicy (33% wskazań) oraz dobra księgowość (26%). Warto podkreślić, że w roku 2022, pełnym zawirowań i niejasności podatkowych, tylko 5% badanych zmieniło obsługę księgową.
Najgorzej już było czy dopiero będzie?
Prawie co piąty ankietowany (17%) wskazał, że jednym z plusów prowadzenia działalności gospodarczej jest możliwość osiągania większych zarobków niż na etacie. 21% respondentów podkreśla natomiast, że towarzyszy im niepewność co do tej kwestii. Znaczna większość przedsiębiorców ocenia jednak ogólną kondycję finansową swojej firmy dobrze lub bardzo dobrze (45%). 36% badanych określa ją jako neutralną.
– Za nami okres, który dla przedsiębiorców był bardzo trudny: pandemia, wojna i w konsekwencji wysoka inflacja.
Jednak większość z nich poradziła sobie z tą sytuacją. Jeśli znów nie wydarzy się coś nieoczekiwanego, to najprawdopodobniej w 2024 r. gospodarka powinna wrócić na odpowiednie tory – mówi Piotr Juszczyk.
Odpowiedzi badanych wskazują również na pewną stabilizację kondycji finansowej przedsiębiorstw. 54% zadeklarowało, że w 2022 roku ich sytuacja budżetowa pozostała przynajmniej na tym samym poziomie co rok wcześniej. W przypadku 34% przedsiębiorców pogorszyła się, a dla kolejnych 12% pogorszyła się zdecydowanie.
Brak wiary w pozytywne zmiany prawne
Respondenci nie byli jednak optymistycznie nastawieni na przyszłość. Ich zdaniem w 2023 roku trudno będzie utrzymać stabilność finansową. 44% przedsiębiorców uważa, że kondycja finansowa ich firmy pogorszy się, 28% że pozostanie bez zmian. Tylko 14% spodziewa się, że będzie osiągać wyższe dochody.
Zdecydowana większość przedsiębiorców (69%) nie oczekuje żadnych pozytywnych dla siebie zmian przepisów w 2023 roku. Co więcej, 80% badanych jest przekonanych, że działania rządu zdecydowanie utrudnią im pracę w bieżącym roku.
Metodologia opracowania Indeksu
W celu pozyskania informacji do Indeksu przeprowadzono badanie ankietowe wśród przedsiębiorców w styczniu 2023 roku. Badanie zrealizowała agencja Smartscope metodą mix-mode, na grupie 301 osób (przedstawiciele mikro i małych firm). Udzielając odpowiedzi na pytania wchodzące w skład Indeksu, respondenci posługiwali się pięciostopniową skalą ocen. Poszczególnym wariantom odpowiedzi przypisane zostały odpowiednie wagi – waga 1,0 dla wariantu bardzo pozytywnego, waga 0,5 dla wariantu umiarkowanie pozytywnego, waga 0 dla wariantu neutralnego, waga -0,5 dla wariantu umiarkowanie negatywnego oraz waga -1,0 dla wariantu bardzo negatywnego). Dla pytań tych obliczano następnie statystyki bilansowe (salda), które, po przeliczeniu, dały wynik tegorocznego Indeksu inFakt.
